Öncelikle umumi tuvaletler başta olmak üzere ortak kullanım alanlarından bulaşabilecek deri hastalıkları var mı? Varsa neler detaylandırabilir misiniz?

Umumi tuvaletler ve diğer ortak kullanım alanları, potansiyel olarak çeşitli mikroorganizmaların bulunabileceği ortamlardır. Bu mikroorganizmaların bazıları deri hastalıklarına neden olabilir. Bu hastalıklar, özellikle nemli ve sıcak ortamlarda daha yaygın olarak bulunan mantar enfeksiyonları, viral deri hastalıkları ve bakteriyel deri enfeksiyonlarıdır. Mantar enfeksiyonları, özellikle ayak mantarı (tinea pedis) ve kasık mantarı (tinea kruris) gibi mantar enfeksiyonları, umumi tuvaletler gibi nemli ve sıcak ortamlarda yaygın olarak bulunabilir. İlaveten hamam, sauna ve havuz gibi yerlerden de mantar hastalıkları bulaşabilir. Bu mantar enfeksiyonları, temas yoluyla kolayca bulaşabilir ve ciltte kaşıntılı kırmızı döküntülere ve yaralara neden olabilir. Viral deri hastalıkları, özellikle uçuk (herpes virüsü) ve siğil (insan papillom virüsü) ortak kullanılan alanlardan bulaşabilir. Bu virüsler ciltte kabarcık ve döküntülere neden olabilir. Bu virüsler, temas yoluyla, özellikle umumi tuvaletler gibi sık kullanılan alanlarda bulaşabilir. Bakteriyel deri enfeksiyonları, özellikle Staphylococcus aureus gibi bakteriler, ciltte çeşitli enfeksiyonlara yol açabilir. Bu bakteriler, temas yoluyla umumi tuvaletlerde veya diğer ortak kullanım alanlarında bulaşabilir ve ciltte kırmızı şişlikler, apseler veya selülit gibi enfeksiyonlara neden olabilirler.

Bir yüzeyden nasıl oluyor da cilt hastalığı bulaşabiliyor?

Cilt hastalıklarının bir yüzeyden bulaşabilmesi birkaç faktöre bağlıdır. İşte bazı bulaşma mekanizmaları:

Direkt Temas: Hastalığı olan bir kişiyle doğrudan temas, mikroorganizmaların cilt üzerinde yayılmasına neden olabilir. Örneğin, bir kişinin mantar enfeksiyonu olan derisi başka bir kişi ile temas ederse, bulaşabilir.

İndirekt Temas: Mikroorganizmalar, hasta bir kişinin temas ettiği yüzeylere bulaşabilir ve sağlam bir kişi bu yüzeylere dokunarak mikroorganizmaları kapabilir.

Hava Yoluyla: Özellikle solunum yolu enfeksiyonları için geçerlidir. Bir kişi tuvaleti kullanırken öksürür veya hapşırırsa, havada bulunan mikroorganizmalar diğer insanlar tarafından solunabilir ve solunum yolu enfeksiyonlarına neden olabilir.

Peki HIV, HPV, bel soğukluğu, klamidya gibi normalde cinsel yolla bulaşan hastalıklar da umumi tuvaletlerden bulaşabilir mi, nasıl bulaşıyor?

Umumi tuvaletlerden HIV, HPV, bel soğukluğu, klamidya gibi cinsel yolla bulaşan hastalıkların bulaşma riski çok çok düşüktür ve nadiren gerçekleşir. Bu hastalıkların genellikle cinsel temas sırasında bulaştığı unutulmamalıdır. Bununla birlikte, teorik olarak bazı durumlarda umumi tuvaletlerden bulaşma riski bulunabilir. Ancak bu riskler oldukça düşüktür ve gerçekleşme olasılığı genellikle minimaldir. HIV gibi virüsler, kan, sperm sıvısı, vajinal sıvı ve anal salgılar gibi vücut sıvıları aracılığıyla bulaşır. Umumi tuvaletlerdeki normal kullanım sırasında, bu tür vücut sıvıları genellikle direkt temas edecek şekilde ortaya çıkmaz. Dolayısıyla HIV’nin umumi tuvaletlerden bulaşma riski yok denecek kadar azdır.

Siğilleri oluşturan (insan papillom) virüsler, cilt teması ve cinsel temas yoluyla bulaşır. Umumi tuvaletlerde genital siğil bulaşma riski düşüktür, çünkü virüs, genellikle cinsel ilişki ile doğrudan temasla bulaşır. Bununla birlikte, virüsün bazı tipleri, cilt temasıyla (örneğin, cinsel organların teması) ve paylaşılan kişisel eşyalar aracılığıyla da bulaşabilir.

Bel soğukluğu, Neisseria gonorrhoeae adlı bakteriye bağlı olarak ortaya çıkan bir enfeksiyondur. Genellikle cinsel temasla bulaşır. Umumi tuvaletlerden bulaşma riski düşüktür. Ancak, bu hastalıkla enfekte olan bir kişinin tuvaletteki yüzeylere veya eşyalara temas etmesi ve başka bir kişinin de bu yüzeylere temas ettikten sonra ellerini ağzına, gözlerine veya genital bölgelerine götürmesi gibi dolaylı yollarla bulaşma riski vardır.

Chlamydia trachomatis adlı bakteriye bağlı olarak ortaya çıkan klamidya enfeksiyonu da genellikle cinsel temasla bulaşır. Umumi tuvaletlerden bulaşma riski düşüktür.

Korunmak için neler yapabiliriz?

Özetle, bu cinsel yolla bulaşan hastalıkların umumi tuvaletlerden bulaşma riski oldukça düşüktür. Bununla birlikte, kişisel hijyen kurallarına uymak ve temizlik önlemlerini takip etmek, herhangi bir enfeksiyon riskini en aza indirmek için önemlidir. Bu önlemler arasında, elleri düzenli olarak yıkamak, ortak kullanılan yüzeylere dokunmadan önce elleri temizlemek ve hijyenik koruyucu önlemler (örneğin, tuvalet kağıdı veya tuvalet kapağı kullanmak) kullanmak, ortak kullanım alanlarında ayakkabı giymek, kendi havlunuzu kullanmak, cildinizi temiz ve kuru tutmak, başkasının terliğini giymemek, manatara ve bakterilere karşı ürünler kullanmak ve temas ettiğiniz yüzeyleri düzenli olarak temizlemek yer alabilir.

Prof. Dr. Zekayi Kutlubay

Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

Deri ve Zührevi Hastalıkları Anabilim Dalı