Genital Siğiller (Kondilomata Aküminata)
Genital Siğiller (Kondilomata Aküminata)
- Genital siğil nedir?
Genital siğiller, human papillomavirus enfeksiyonu (HPV) sonucu oluşan ciltten kabarık, değişik boyutlarda ve yaygınlıkta olabilen lezyonlardır. Virus tarafından oluşturulan bir hastalıktır. HPV enfeksiyonu tüm dünyada en sık görülen cinsel yolla bulaşan hastalıktır. HPV’nin 200’den fazla tipi bulunur ve bunlardan 40’ı genital siğillere neden olur. Genital siğillere en sık HPV tip 6 ve 11 tipi neden olur ve bunların kansere neden olma ihtimali yoktur.
- Kadında mı erkekte mi daha sık görülür?
Her iki cinste de görülür. Kadın ve erkekte eşit oranda tespit edilir.
- Büyüklükleri değişir mi?
Büyüklükleri, renkleri ve deriden kabarık olup olmamaları lezyondan lezyona farklılık gösterir. Tek olarak görülebileceği gibi birden fazla siğil yan yana karnabahar şekilde görünebilir. Yüzlerce siğili tek bir hastada görmek te mümkündür. Özellikle bağışıklık sistemi zayıf hastalarda çapları büyük, sayıca fazladır.
- Hangi sebeplerle ortaya çıkar?
Genital siğiller genellikle cinsel yol ile bulaşır. Enfekte bir deri veya mukoza ile direkt temas en sık bulaş yoludur. Temas ile virüs ciltteki çatlaklardan, hasarlı deriden girerek cilt içerisine yerleşir. Genital bölgede gözle görünen bir siğil olmasa bile, derideki gizli virüsten bulaş gerçekleşebilir.
HPV virüsü cilt içerisine yerleştikten sonra uyku durumunda kalıp herhangi bir bulguya yol açmadan aylarca bekleyebilir ve herkeste genital siğile neden olmaz. Birçok kişide HPV, vücudun savunma sistemi tarafından etkisiz hale getirilir. Yani bu virüs bulaştıktan sonra siğiller hemen oluşmayabilir. Bulaştan aylar sonra klinik bulgular ortaya çıkabilir veya bulaşsa bile belirtiler hiç ortaya çıkmayabilir.
Bağışıklık sisteminin zayıflaması ve sigara kullanımı, uykuda bekleyen bu virüsün aktive olmasını sağlayabilir.
- Tek bulaşma yolu cinsel ilişki midir? Gerçekten de söylendiği gibi sauna, tuvalet gibi yerlerden bulaşabilir mi?
HPV virüsü her iki cinsiyette de görülebilir ve kişiden kişiye genellikle korunmasız cinsel temasla bulaşır. Vajinal ve anal ilişkinin yanı sıra, kondomun örtmediği genital bölgedeki deri temasıyla da HPV bulaşabilir. Teorik olarak sauna, tuvalet, banyo gibi ortamlardan bulaşabilir. Ama zayıf ihtimaldir. Nadiren oral cinsel ilişki ile bulaşır. HPV taşıyan gebelerde, doğum sırasında anneden bebeğe geçebilir.
- Kondom kullanmak bulaşmayı önleyebilir mi?
Kondom bulaşı önlemekte en iyi koruyucu yöntemlerden biridir. Fakat ilişki sırasında kondomun örtmediği bölgelerden temas ile de bulaşabilir.
- Siğiller ağrı yapar mı? Yaşam kalitesini nasıl etkiler?
Genellikle herhangi bir fiziksel şikayete neden olmazken nadiren genital bölgede akıntı, kaşınma, yanma hissi ve kanamaya neden olabilir. İlişki sırasında tahriş olabilir ve yanma yapabilir. Bunların yanında özellikle görünür bölgede olan siğiller hastalarda damgalanma hissine neden olduğu için sosyal hayatlarını etkileyebilir.
- Ne tür sağlık sorunlarına yol açar? Örneğin kanser riski yüksek mi?
Çoğu HPV tipleri kanserle ilişkili değildir. Bazı türleri çeşitli kanserlere neden olabilirler. Rahim ağzı, anüs, ağız, penis kanserleri HPV ile ilişkili bulunan kanserlerdir.
Özellikle kadınlarda görülen rahim ağzı kanseri, HPV ile yüksek oranda ilişkilidir. Kansere neden olan en önemli tipler 16 ve 18’dir. Bu nedenle aktif siğili olsun olmasın kadınların 30 yaşından sonra belli aralıklarla Pap smear testini yapılarak serviks kanseri açısından taranması gerekir. Bu tarama testi serviks kanserinin erken teşhis ve tedavisi için oldukça önemlidir.
- Nasıl tedavi edilir?
Genital siğiller tedavi sonrası bile %30 oranında tekrarlayabilir, bunu unutmamak gerekir. En sık kullanılan tedavi yöntemi kremlerdir. Kremler uygulandıkları yerde virüse karşı bağışıklık sistemini uyararak işe yararlar. Bu kremler doktor tavsiyesi olmadan kullanılmamalıdır. Bütün tedaviler sırasında cinsel ilişki önerilmemektedir.
İmikimod içeren kremler, bağışıklık sistemini güçlendirir ve siğillerle daha güçlü savaşmasını sağlarlar. En sık görülen yan etkisi ciltte kızarıklıktır. Podofilin ve podofiloks içeren kremler de tedavide kullanılabilir. Bu kremler genital organların iç bölgelerine uygulanmamalıdır ve hamilelikte kullanılması önerilmez.
Krem tedavileri dışında lazerle yakılarak, dondurularak, cerrahi olarak keserek ya da elektrokoterle elektrik akımı yardımıyla yakılarak tedavi edilebilir.
- Önlemek mümkün mü?
En iyi önlem virüsü hiç kapmamaktır. HPV’ye karşı geliştirilmiş aşılar mevcuttur. Belli virüs tiplerine karşı koruyuculuk sağlar. Sadece kanser yapan HPV alt türlerine karşı koruma sağlayan aşılar olduğu gibi kanserin yanında genital siğil oluşumuna neden olan HPV alt türlerine karşı da koruyucu olan aşılar mevcuttur. Aşılamanın aktif cinsel yaşam başlamadan yapılması daha etkin koruma sağlar. Bu nedenle kız ve erkek çocuklarının 9 yaşından sonra 3 doz HPV aşısı olması önerilir. Bu sayede ileride genital siğil ve serviks, penis kanseri gibi hastalıklara yakalanma ihtimalleri azalır.
Ülkemizde HPV aşısı aşı takviminde yer almadığı için aktif olarak her zaman 9 yaşında uygulunmasa da 45 yaşına kadar her yaşta uygulanabilir.
Hatta aktif siğilleri olan hastalara bile diğer türlere karşı koruma sağlamak için HPV aşısı önerilmektedir.
Prof. Dr. Zekayi Kutlubay
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Deri ve Zührevi Hastalıkları Anabilim Dalı