1. Cildimizde hangi değişiklikleri görünce mutlaka bir doktora görünmeliyiz?

Derideki koyu renkli olan veya olmayan yeni oluşumlar ve mevcut benlerdeki değişimler önemlidir. Benlerde görülen hızlı büyüme, renk değişikliği, kanama, açık yara oluşması ve kabarma gibi bulgular, riskli bulgulardır. Derideki koyu renkli benler dışında, sağlam bir deride birden bire ortaya çıkan ve gittikçe büyüyen siyah ya da koyu renkli oluşumlar da cilt kanserinin belirtileri arasında yer almaktadır. Bunların büyüklüğünde değişiklik, yoğun kaşıntı olması ve koyulaşması alarme edici bulgulardır. Yine deride iyileşmeyen, uzun süreli yara benzeri oluşumların cilt kanseri açısından değerlendirilmesi gerekir.

2. Cildimizde beliren hangi lekeler normal hangileri tehlikelidir? Nasıl ayırt edeceğiz?

Sınırları düzenli, oval ya da yuvarlak şekilli, çapı küçük, açık kahverengi ve tek renk olan lekeler genellikle normaldir. Fakat çok koyu mor-siyah renkte olan, büyük, sınırları düzensiz, birden fazla renk içeren, kaşınan ve kanayan benler (nevuslar) ya da lekeler tehlikeli olabilir. Bu tarz bir oluşum varsa mutlaka bir dermatoloğa gidilmelidir. Dermatolog dermatoskop dediğimiz bir aletle nevusu inceleyecek ve gidişatı hakkında karar verecektir.

3. 
   Çillerin ve benlerin kansere çevirme ihtimali var mı?

Evet vardır. Açık tenli, renkli gözlü, çilli, kızıl saçlı, atipik benleri olanlarda deri kanseri görülme sıklığı daha yüksektir. Hatta çilleri ve benleri fazla olan insanlarda deri kanseri gelişme riski daha yüksektir. Vücudunda 50’den fazla beni olanlarda deri kanseri sıklığı artmaktadır. En öldürücü deri kanseri olan melanomun üçte biri mevcut benlerden gelişir. Dolayısıyla benlerdeki değişimler, kötüye gidişatın habercisi olabilir.

4. 
   Çil ile kanserin neden olduğu lekeler arasında belirgin farklar neler?

Çil genellikle daha açık kahverengi, sınırları düzenli ve tek renk iken deri kanseri sınırları düzensiz, kahverenginin birden fazla tonuna sahip bazen üzerinde kanama odakları olan oluşumlar şeklindedir. Çiller genelde yazın ortaya çıkıp, kışın azalma eğilimindedirler. Benlerdeki renk değişimleri, siyahlaşma veya tam tersi beyazlaşma ya da birkaç rengin bir arada bulunması istemediğimiz bir durumdur.

5. 
   Her renk ve şekil değiştiren ben kansere mi işaret eder?

Her zaman değil fakat her renk ve şekil değiştiren benin bir dermatolog tarafından mutlaka muayene edilmesi gerekir. Çünkü erken tanı ve tedavi hayat kurtarır.

6. 
   Bir kişide ne kadar çok ben varsa, melanom geliştirme riski o kadar yüksek midir? Aynı şekilde çok sayıda çil varsa bu da bir risk faktörü mü?

Evet ben ve çil sayısı ne kadar fazla ise melanom gelişme riski o kadar yüksektir. Genel olarak vücudunda 50’den fazla ben varsa risk yüksektir. İlaveten atipik benler varsa deri kanseri riski keza artmıştır.

7. 
   Cilt kanserinde erken teşhisin önemine dair ne söylersiniz?

Bütün kanser türlerinde olduğu gibi deri kanserinde de erken teşhis önemlidir. Deri kanserlerinin en ölümcülü maling melanomdur. Deri gözle görülebilen bir organ olduğu için melanomun erken teşhisi daha kolaydır. Kişi mutlaka deri muayenesini yapmalı, kendi benlerini ve çillerini tanımalı, gerekirse görsel kayıt almalıdır. Bu muayenelerde deride yeni gelişmiş veya boyutu, şekli ya da rengi değişen herhangi bir ben ya da leke var ise mutlaka dermatologa gidilmelidir. Erken evrede, yani henüz yayılmamışken yakalanıp tedavi edilirse, yaşam süresi uzar.

8. 
   Açık tenliler koyu tenlilere göre daha riskli bir grup mu? Buna dair bilimsel bir veri var mı?

Bilimsel veriler göstermektedir ki açık tenli, renkli gözlü, sarı ya da kızıl saçlı ya da çilli olmak melanom riskini arttırmaktadır. Deri kanseri açık deri rengi olanlarda daha çok görülür. Dünyada en sık deri kanseri görülen ülke Avustralya’dır. Sebebi açık tenli Avrupalıların oraya yerleşmeleri ve daha çok güneşe maruz kalmalarıdır.

Prof. Dr. Zekayi Kutlubay

Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

Deri ve Zührevi Hastalıkları Anabilim Dalı